Inxhinieri Bio-Fizikant Ermand Mertenika:
Ja perse bombulat e oksigjenit mjekesor jane shume te rrezikshme pa receten e mjekut…
Covid-19 Corona , ky element viral tashme I kthyar ne nje pandemic globale vazhdon te zgjeroje rrezen e saj te infeksionit por matematikisht violence e saj po dekrementohet gradualisht.
Sigurish ardhja e dimrit do vazhdoje te kete nje ritem te larte infeksionesh dhe humbje jete ne nje numer te caktuar por fatmiresisht humbjet e jeteve po dekrementohen me ane te nje numri factorial te vogel.
Si e kemi permendur dhe me pare ky element viral godet alveolen (njesine tone me te vogel te pulmoneve / mushkerive) duke u shumezuar me ane te nje progresioni gjeometrik per nje kohe te shkurter.
Aktualisht ne kete moment perdorimi i pajisjeve te tjera me te lehta eshte I mundshem duke evituar perdorimin ne mase te aparaturave te shkalles se rende te cilen ne I quajme Ventilatore Reanimacioni / Respiratore.
Intubimi Endotrakeal kjo faze e fundit e aplikimit eshte duke u evituar gradualisht pasi pacientet e infektuar me covid po mbahen nen terapi oksigjenimi me maske ventilimi ose me tuba intranazale / nje lajm i mire.
Ermand Mertenika
Gjatë kësaj periudhe ne kemi një rënie të aktivitetit të Covid-19 krahasuar 6-7 muaj më parë pasi duke patur parasysh që po bashkëjetojmë me Covid-19 Corona, sistemi imunitar i qytetarëve po fillon të fitojë një adaptim ose një imunitet të lehtë ndaj këtij virusi, pra në një farë mënyrë kemi një periudhe relaksacioni të Covid-19. Pra hera herës do kemi oshilacione të numrit të të infektuarve por që aktualisht nuk flitet për vale te tjera.
Tashme kemi nje perdorim ne mase te gjeneratoreve te oksigjenit dhe bombulave te oksigjenit te cilet po ndihmojne pacientet te ruajne vleren normale te nivelit te oksigjenit ne gjak (94-99%)
Pra vlera normale e oksigjenit ne gja e matur me Sensore Oksimetrik te monitorit te pacientit ose me Sensoret oksimetrik portable duhet te jete (94-99 ose 100%)
Dekrementimi i vleres se oksigjenit nen vleren 94% pra 85-93% e cila eshte nje vlere nen-normale duhet te trajtohet menjehere pasi qelizat e kuqe te gjakut (Eritrocidet nuk oksigjenohet ne vleren e duhur) pra
Celulat e kuqe (Eritorcidet saturohen me oksigjen) ne shperndahen ne te gjithe indet dhe organet e trupit ndersa renia e vleres se Oksigjenit do te thote mos oksigjenim dhe mungese saturimi ne vlere normale, pikerisht kjo situate fillon te demtoje celulen e kuqe te gjakut dhe renia e vleres gjithnje e me teper nga 80-60 eshte nje faze ku celuat kalojne ne nje gjendje akute (pra degjenerim gradual i celules e cila shkon deri ne vdekjen e saj)
Pikerisht tashme perdorimi i gjeneratoreve te oksigjenit ka dominuar menyre e trajtimit me terapi oksigjeni por ajo qe me ben pershtupje eshte fakti se pacientet po perdorin pa recete te ashtequajturat “Bombulat e oksigjenit” te cilet kane over-presure shume te madhe .
Keto bombula permbajne oksigjen te lengshem me nje perqendrim apo presion shume te larte deri ne 180 atmosfere dhe pikerisht jane shume te demshme pasi sic e dime oksigjeni eshte nje element kimik I cili ndizet shpejt ne flake dhe presioni I larte ne bombul nga pakujdesia mund te shkaktoje shperthimin e bombules duke shkatuar deme te medha materiale dhe njerezore.
Bombulat e oksigjenit duhet te evitohen ne perdorim pasi kjo nuk eshte zgjidhje. Perse?
Pacientet te cilet kane vlera oksigjeni 84-93% mund te trajtohen ne menyre te sigurte me gjeneratore oksigjeni vlera e te cileve u shkon 5-10litra/min flow, kjo vlere e flow-t eshte mese e lejueshme per terapine e oksigjenimit. Pra Gjeneratoret e oksigjenit Eksptratojne Oksigjenin nga ajri me ane te sistemit elektronik dhe filtrave.
Bombulat e oksigjenit duhet te evitohen ne perdorim
Personat te cileve vlera e oksigjenit u zbret nga 80-60 duhet menjehere te dergojen ne qendrat spitalore per te marre trajtimin teurapeutik te oksigjenimit ne menyre te sigurte.
Cfare ndodh nese ne perdorim Bombulat e oksigjenit ne raste te tilla.
Bombulat e oksigjenit sic e permendem dhe me pare kane nje presion shume te larte te oksigjenit te lengshem Brenda bombules. Kane valvulen dhe Manometrin.
Cfare ndodh nese ne perdorim Bombulat e oksigjenit
- Bombula e Oksigjenit (Presioni 150 – 200 atmosfere)
- Valvula (Metal I thyeshem)
- Mamomentri ( Kalibratori I vleres se oksigjenit)
Shkaqet e rrezikshmerise:
- Nqs kemi nje Bombul oksigjeni ne shtepi dhe padashje e afrojme ne nje ambient shume te ngrohte ose afer stufes ose afer ndonje rezistence cfare ndodh ???? (Mbase nje shperthim I bombules si rezultat i presionit te Oksigjenit te lengshem shume te larte “Over-Presure”
- Nqs Bombulen e afrojne ne nje temperature te ftohte dhe nqs Bombula rrezohet , Valvula mund te thyhet (pasi ne teperatura te ftohta metalet fitojne vetine e thyeshmerise). Nqs valvula thyhet presioni eshte aq I larte saqe perseri bombula mund te shpertheje dhe mund te shkaktoje deme te medha materiale dhe deme njerezore (humbje jete)
- Personat te cilet kane vleren e oksigjenit nen 80 do u presohet oksigjen 15 – 20 Litra ne minute (Sasi shume e larte e presures ne Mushkeri / Pulmone) kjo mund te shkaktoje Rupture ose demtim akut dhe ekstrem te lobeve te mushkerise duke I shkaktuar Hemorragji nga Presura e Manometrit.
- Nqs Manometri demtohet, cfare ndodh ????? , Demtimi I manometrit do te thote qe ne nuk e kalibrojme dot vleren e oksigjenit per tu aplikuar tek pacienti dhe kjo do shkaktoje demtim te madh te mushkerive duke I shkaktuar Rupturen (cardje dhe hemorragji)
Keshillat:
1- Ne kete kohe pandemie e rendesishme eshte te kemi nje Puls-Oksimeter ne familje ku cdo dite te masim vleren e Oksigjenit ne gjak.
2- Ne rast se vlera e oksigjenit bie nga 93 – 85 perdorni Gjeneratoret e Oksigjenit (Jane te sigurte)
3- Ne rast se vlera e oksigjenit bie nga 84 – 60 (personi duhet te dergohet por trajtim me te specializuar ne qendren spitalore per trajtimin e sigurte me oksigjeno-terapi)
4- Mbroni veten me ane te maske qofte dhe te lehte (FFP2) per te evituar marrjen e sasise se madhe te elementit viral (Covid-19)
5- Disinfektoni duart shpesh here me alkol mbi 70% ose disinfektante me permbajtje alkoli.
6- Mbani distance te pakten 1 meter nga te tjeret.
7- Hani shendetshem dhe ushqime jo me permbajtje te larte sheqeri dhe kolesteroli.
8- Aplikoni gjimnastike apo vrapim te lehte ne mengjes dhe ne darke.
9- Stimuloni energjine positive per te evituar Gjenerimin e hormonit te Kortizolit (Hormoni me i demshem ne organize i shkaktuar nga STRESI.
Per Shqipnews.net – nga Shtyp New!
